Hipogonadizmi ose testikujt – vezoret prodhojne pak hormone

 Posted in -- Semundjet --

Hipogonadizmi është një gjendje në të cilën gonadet dmth testikujt te meshkujt ose vezoret te femrat, nuk prodhojnë mjaftueshëm hormone.

Permbajtja

Çfarë është hipogonadizmi

Si te burrat ashtu edhe te gratë, hipogonadizmi mund të jetë parësor, d.m.th për shkak të një mosfunksionimi të testistikujve ose vezoreve, ose qendror, d.m.th për shkak të një mosfunksionimi të hipotalamusit ose gjëndrrës së hipofizës. Korrigjimi i duhur i këtij problemi është thelbësor për të shmangur komplikime të tilla si infertiliteti dhe, në rastin e meshkujve, impotenca, osteoporoza dhe dobësia. Për fat të mirë, në shumë raste është një gjendje që i përgjigjet mirë terapive.

Cilat janë shkaqet e hipogonadizmit

Format e hipogonadizmit primar mund të shkaktohen nga disa çrregullime autoimune, gjenetike (si sindroma Turner dhe sindroma Klinefelter) ose çrregullime zhvillimore, infeksione, çrregullime të mëlçisë ose veshkave, ekspozimi ndaj rrezatimit ose operacioni. Hipogonadizmi qendror mund të shkaktohet nga gjakderdhja, disa medikamente (përfshirë steroidet dhe opiatet), problemet gjenetike (si sindroma Kallmann, një çrregullim që i shkakton meshkujt të humbasin shqisën e nuhatjes), infeksionet, mangësitë ushqyese, hekuri i tepërt, terapitë me rrezatim, etj. por humbje peshe e shpejtë (e lidhur për shembull me anoreksi nervore), kirurgji, trauma ose tumore (të tilla si kraniofaringioma tek fëmijët dhe prolaktinoma tek të rriturit).

Një shkak shumë i shpeshtë tek meshkujt është hipogonadizmi tek të rriturit me fillim të vonë, pra ulja graduale e niveleve të testosteronit duke filluar nga mosha 40 vjeçare (ndryshe nga gratë që kanë një bllokim të papritur të funksionit ovarian rreth moshës 50 vjeçare). Kjo formë e re e hipogonadizmit, e cila në përgjithësi manifestohet me simptoma që shpesh mbivendosen me ato që lidhen me plakjen dhe çrregullimet seksuale, bëhet edhe më e shpeshtë nëse sëmundjet kronike si diabeti, obeziteti, sindroma metabolike dhe problemet kardiovaskulare. Nëse nuk diagnostikohet dhe trajtohet siç duhet, hipogonadizmi i të rriturve redukton jetëgjatësinë dhe cilësinë e jetës.

Cilat janë simptomat e hipogonadizmit

Tek vajzat hipogonadizmi shoqërohet me mungesën e menstruacioneve dhe në disa raste me probleme me zhvillimin e gjatësise dhe gjoksit. Gjatë pubertetit mund të shoqërohet edhe me ndjesi të nxehti, rënie të flokëve dhe epsh të ulët. 

Tek djemtë, megjithatë, hipogonadizmi mund të rrisë vëllimin e gjoksit, të zvogëlojë mjekrën dhe flokët, të çojë në humbje të masës muskulore dhe të shkaktojë probleme seksuale. Në rastin e tumoreve të trurit, këto simptoma mund të shoqërohen me dhimbje koke dhe humbje të shikimit, rrjedhje qumështi nga thithkat dhe simptoma të mangësive të tjera hormonale (për shembull hipertiroidizmi).

Si të parandaloni hipogonadizmin

Format e hipogonadizmit të shkaktuara nga anoreksia nervore mund të parandalohen duke mbajtur zakone të shëndetshme të të ngrënit. Në veçanti, për hipogonadizmin tek të rriturit, parandalimi më i mirë është një mënyrë jetese e shëndetshme, ushqimi korrekt dhe aktiviteti fizik aerobik i moderuar.

Diagnoza 

Në mënyrë tipike, diagnoza e hipogonadizmit përfshin vlerësimin e niveleve të hormoneve FSH dhe LH, estrogjenit (te femrat) dhe testosteronit (te meshkujt).
Ju gjithashtu mund të përshkruheni:

  • analizat e gjakut për të kontrolluar nivelet e hekurit;
  • testimi gjenetik;
  • analiza e niveleve të prolaktinës;
  • numërimi i spermës;
  • analiza e tiroides;
  • ultratinguj i vezoreve ose testikujve;
  • CT ose MRI e trurit.

Duke pasur parasysh pasojat e hipogonadizmit në mineralizimin e kockave, është e dobishme të vlerësohet profili metabolik i kockave me analiza gjaku dhe ndoshta me një MOC.

Trajtimet 

Trajtimi i hipogonadizmit shpesh bazohet në marrjen e medikamenteve nëse shkaku themelor nuk mund të hiqet. Në rastin e femrave, estrogjeni dhe progesteroni mund të merren në formën e tabletave ose copëzave, ndërsa meshkujt mund të marrin testosteronin përmes injeksioneve ose në formën e një xheli për përdorim topik. Nëse hipogonadizmi është për shkak të mungesës së stimulimit të vezoreve ose testikujve, është e mundur të stimulohet maturimi i ovociteve dhe spermatozoideve me injeksione të hormoneve që prodhohen normalisht nga gjëndrra e hipofizës. Në disa raste, kirurgjia ose terapia me rrezatim mund të jetë e nevojshme. Nëse ka një reduktim të kalciumit në kocka, është e nevojshme të shtoni kalcium dhe vitaminë D në terapi.